Upp & sjaldan niður
Verðbólgan á Íslandi síðustu tólf mánuði er nú 9,3% og heldur áfram að lækka, hæst var hún, 9,9% í júlí, og hafði ekki verið hærri í 13 ár. Greiningadeildir bankanna þriggja, spá að verðbólgan minki hægt og sígandi fram á næsta ár. Það sem fyrst og fremst hefur drifið verðbólguna áfram síðustu misseri er mikil hækkun á húsnæðisverði, sem vegur þungt í vísitölunni. Frá því að Ísland varð sjálfstætt ríki árið 1944, hefur verðbólgan verið meiri og sveiflukenndari en í nokkru öðru vestrænu ríki. Hæst fór ársverðbólgan í júní 1983 þegar hún fór í 130%. Lengsta stöðuleikaskeið varði í 18 ár frá 1990 til 2008, þegar Bankahrunið varð. Einu sinni í 78 ára sögu lýðveldisins hefur verið verðhjöðnun, en 1959 var 4% verðhjöðnun á Íslandi. Versta tímabil í efnahagsstjórn og verðbólgu er milli áranna 1970 og 1990, verðbólgan rokkaði þá á milli 40 og 50 prósent. Grunnur vísitölunnar er byggður á útgjaldarannsóknum Hagstofunnar, og er grunnurinn endurnýjaður einu sinni á ári. Vísitölugrunnurinn tekur mið af neyslu fólks sem býr á Íslandi, en ekki á neyslu ferðamanna sem heimsækja Ísland. Hvað þýðir verðbólga, 1000 krónur íslenskar í júní 1944 þegar við fengum sjálfstæði eru nú orðnar að 107.820 krónum, hvorki meira né minna, krónan hefur semsagt rýnað ansi mikið.
Reykjavík : 24/09/2022 : A7R IV, A7C – FE 1.4/24mm GM, FE 1.8/135 GM
Ljósmyndir & texti : Páll Stefánsson
