Hús þjóðarinnar, Alþingishúsið

Alþingishúsið við Austurvöll var reist á árunum 1880 til 1881. Síðan hafa tvær viðbyggingar verið reistar við húsið, Kringlan árið 1908, og Skálinn árið 2002. Það var á Alþingi 1867 sem samþykkt var á Alþingi að reisa í Reykjavík alþingishús úr íslenskum steini til að minnast þúsund ára Íslandsbyggðar árið 1874. Það var þó ekki fyrr en 1879 á Alþingi, sem samþykkt er fjárveiting til að byggja hús sem yrði ekki bara Alþingishús, heldur líka hús undir söfn landsins og æðri menntastofnanir.. Ferdinand Meldahl, forseti Listaháskólans í Kaupmannahöfn og húsasmíðameistari var falið að teikna húsið, sem átti eftir miklar deilur að standa, ekki á Arnarhóli, því þar nytjaði Hilmar Finsen landshöfðingi tún, heldur í bakarabrekkunni, þar sem nú er Bankastræti 7. Haustið 1879 er grafinn grunnur í Bankastræti, en þegar yfirsmiðurinn F.Bald kemur til landsins vorið 1880 til að byggja Alþingishúsið ásamt fríðu föruneyti steinhöggvara frá Borgundarhólmi, leggst hann þvert á að reisa húsið þarna í hallanum, svo það verða aftur deilur um staðsetninguna. Að lokum er keyptur kálgarður Halldórs Kr. Friðrikssonar alþingismanns og yfirkennara fyrir metfé, en kálgarðurinn var vestan við Dómkirkjuna. Grjótið í Alþingishúsinu var tekið úr Þingholtunum, þar sem nú er Óðinsgata.

 

Alþingishúsið Austurvöll, í desember 2022, við hlið Dómkirkjunnar sem var reist 1796, 85 árum á undan Alþingishúsinu

Forseti Alþingis Birgir Ármannsson á skrifstofu sinni, sem var skrifstofa Forseta Íslands, frá 1941 til 1971. Birgir hefur setið á þingi í 19 ár fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Reykjavík.

Gamli og nýi tíminn, gangurinn milli Alþingishússins og Skálans. Kringlan sést til hægri, byggð 1908

Vér mótmælum allir, málverk eftir Gunnlaug Blöndal, af þjóðfundinum 1851. Jón Sigurðsson Forseti stendur gráklæddur til hægri. Málverkið hangir uppi í anddyri Alþingishússins, en atburðurinn var vítamínsprauta í sjálfstæðisbaráttu íslendinga.

 

þingsalurinn, en á Alþingi íslendinga sitja 63 þingmenn

Ljósmyndir & texti : Páll Stefánsson

Reykjavík 19/12/ 2022 : A7RIV, A7C, A7R III : FE 1.2/50mm GM, FE 1.4/24mm GM, FE 1.8/14mm GM