![Hátíðahöld á Arnarhóli 17. júní árið 1948.](https://i0.wp.com/icelandictimes.com/cdn-cgi/image/width=1170,height=807,/wp-content/uploads/2023/07/mynd-3-scaled.jpg?resize=1170%2C807&ssl=1)
Þar sem styttan af landnámsmanninum Ingólfi Arnarsyni stendur nú voru áður bæjarhús býlisins Arnarhóls. Talið er að býlið hafi verið reist skömmu eftir landnám á 9. öld. Elstu minjar sem komu í ljós við fornleifarannsókn á staðnum árið 1995 voru frá 12.-13. öld. Hóllin var þó ekki fullkannaður og því má búast við eldri minjum hér við frekari rannsóknir. Arnarhólsjörðin var lögð undir rekstur tukthússins sem var byggt syðst í Arnarhólstúni á árunum 1759-1764 (nú Stjórnarráðið). Við það fór bærinn í mikla niðurníðslu og var að lokum rifinn árið 1828. Á Arnarhóli má enn greina menningarlandslag sem tilheyrir Arnarhólsbýlinu, nokkur rústabrot og grasi gróna Arnarhólströðina sunnan í hólnum.
![Styttan af landnámsmanninum Ingólfi Arnarsyni eftir Einar Jónsson myndhöggvara var reist á Arnahóli af Iðnaðarmannafélagi Reykjavíkur árið 1924.](https://i0.wp.com/icelandictimes.com/cdn-cgi/image/width=1170,height=752,/wp-content/uploads/2023/07/Mynd-4-scaled.jpg?resize=1170%2C752&ssl=1)
Vegakerfi fyrri alda voru slóðar eða götur sem lágu á milli bæja. Allt fram á 19. öld lá aðalvegurinn eða þjóðvegurinn austur úr Reykjavík eftir fjörunni þar sem í dag er Hafnarstræti, síðan yfir ós Arnarhólslækjar („Lækjarins“) og upp Arnarhólinn um Arnarhólstraðirnar. Þaðan lá vegurinn í ótal hlykkjum yfir Arnarhólsholt, sem síðar var nefnt Skólavörðuholt. Vegurinn lá síðan utan í Öskjuhlíðinni en skiptist þar og lá önnur leiðin til Hafnarfjarðar en hin eftir Bústaðaholti til Bústaða og þaðan að vaðinu yfir Elliðaárnar.
![Horft yfir Arnarhól úr vestri árið 1917](https://i0.wp.com/icelandictimes.com/cdn-cgi/image/width=1170,height=851,/wp-content/uploads/2023/07/Mynd-2-scaled.jpg?resize=1170%2C851&ssl=1)
Arnarhólslækurinn var oft illur yfirferðar en var brúaður fyrir 1800. Leiðin um Arnarhólstraðir lagðist af upp úr 1830 og færðist þjóðvegurinn þá yfir í Bakarabrekkuna (nú Bankastræti) og Laugaveg. Þá hafði stiftamtmaður afnot af landi Arnarhóls og vildi ekki hafa umferðina í gegnum túnið hjá sér. Bústaður stiftamtmanns var þá í gamla tukthúsinu sem í dag hýsir Stjórnarráðið.
![Árið 1787 var stofnaður kaupstaður í Reykjavík og af því tilefni gert kort af kaupstaðarlóðinni. Kortið sýnir Tjörnina og Lækinn, húsin við Aðalstræti, býli og hjáleigur](https://i0.wp.com/icelandictimes.com/cdn-cgi/image/width=1170,height=752,/wp-content/uploads/2023/07/Mynd-1.jpg?resize=1170%2C752&ssl=1)
Menningarmerkingar í Reykjavík
Reykjavíkurborg hefur undanfarin ár sett upp menningarmerkingar í borgarlandinu. Merkingar á
sögulegum minjum og svæðum innan borgarmarka Reykjavíkur gera upplifun borgarbúa og gesta
borgarinnar ánægjulegri auk þess að veita fræðslu um sögu höfuðborgarinnar. Á skiltunum má finna
fróðleik um mannlíf, sögu, list og bókmenntir sem tengjast viðkomandi stað, ásamt myndefni.
Texti og myndir: Borgarsögusafn Reykjavíkur.
Sjá nánar á www.borgarsogusafn.is